Twijfels over haalbaarheid plan seniorenwoningen

De Seniorencoalitie ziet het plan van het kabinet om 290.000 seniorenwoningen te bouwen als een stap in de goede richting. Wel hebben de samenwerkende ouderenorganisaties twijfels of het in de huidige omstandigheden wel te realiseren is.

Minister Hugo de Jonge en minister Conny Helder hebben vandaag hun programma ‘Wonen en Zorg voor ouderen’ gepresenteerd. Van de in totaal 900.000 woningen die er tot 2030 moeten worden gebouwd, zijn er 290.000 bedoeld voor senioren. KBO-PCOB, ANBO, Koepel Gepensioneerden en NOOM zijn blij dat het kabinet nu inziet hoe urgent het is om meer woningen te realiseren die geschikt zijn voor ouderen.

De vraag is wel of de ambities haalbaar zijn, gezien onder meer de stikstofcrisis, het tekort aan personeel in de bouw, de stijgende bouwkosten en het tekort aan bouwlocaties. De Seniorencoalitie mist in het plan van De Jonge en Helder hoe zij deze belemmeringen denken op te lossen. Daarnaast kijken de seniorenorganisaties uit naar de verdere uitwerking. Op papier ziet het er goed uit, nu de uitvoering nog.

Crisisopvang

Verder zijn ook op korte termijn al maatregelen nodig, want de nood is hoog. Mensen gaan van crisisopvang naar crisisopvang. Zo staan er nu ongeveer 20.000 mensen op de wachtlijst voor een plek in het verpleeghuis. Er moeten dringend woonzorgplekken bij komen voor mensen die het thuis niet meer redden.

De ministers willen tot 2030 80.000 woningen realiseren in zogenoemde geclusterde woonvormen. Daar zullen ook senioren gaan wonen die intensieve zorg nodig hebben. De Seniorencoalitie is benieuwd hoe deze woonvormen eruit gaan zien. In ieder geval moet worden voorkomen dat er wordt gebouwd voor verschillende soorten zorgproblemen, waardoor ouderen telkens moeten verhuizen als ze intensievere zorg nodig hebben. Ook is het nu nog onduidelijk wie er straks in aanmerking komt voor een plek in een verpleeghuis.

Doorstromen

De Seniorencoalitie roept de ministers op om ouderen intensief te betrekken bij het hele proces en in de besluitvorming. Er moet niet óver ouderen worden gepraat, maar mét ouderen.

Het tekort aan seniorenwoningen heeft gevolgen voor de hele woningmarkt. Als er voldoende betaalbare en geschikte woningen zijn waar ouderen naar kunnen doorstromen, komen er weer woningen vrij voor starters en gezinnen.

Opinie: Nieuwe pensioenstelsel moet terug naar de tekentafel

Opinie – Met drie aanpassingen biedt het nieuwe pensioenstelsel meer zekerheid aan huidige en toekomstige gepensioneerden, denken John Kerstens (Koepel Gepensioneerden), Lucía Lameiro (NOOM), Ingrid Rep (KBO-PCOB) en Anneke Sipkens (ANBO).

Toen kabinet, werkgevers en vakbonden in 2019 een pensioenakkoord sloten, was de euforie groot: ‘Iedereen gaat erop vooruit!’, jubelde FNV-onderhandelaar Tuur Elzinga destijds. Een nieuw pensioenstelsel zou ervoor zorgen dat de pensioenen, die in tien jaar tijd met meer dan 20 procent verdampten, terwijl het totale gespaarde vermogen bij pensioenfondsen verdriedubbelde, nu ècht koopkrachtig werden.

Dat stelsel zou bovendien eenvoudiger en transparanter worden, ervoor zorgen dat mensen die nog geen pensioen opbouwden (volgens De Nederlandse Bank anderhalf miljoen werkenden) dat straks wel gaan doen, voorzien in een regeling voor mensen met een zwaar beroep èn zou het vertrouwen bij mensen weer terugbrengen.

Drie jaar later zijn al die beloften op hun beurt verdampt. Met elke nieuwe berekening waarmee minister Schouten (die het pensioendossier van haar voorgang Koolmees erfde) méér mensen ervan wil overtuigen dat het met de koopkracht van het pensioen in het nieuwe stelsel wel goed zit, overtuigt ze er juist minder.

Bijvoorbeeld door er vanuit te gaan dat het pensioengeld van gepensioneerden tot wel de helft in aandelen zou kunnen worden belegd. Maar vanwege hun ‘kortere tijdshorizon’ kunnen ze juist niet zo veel risico lopen, want ze halen een fors verlies niet meer in. Als al die berekeningen één ding aantonen, is het dat zowel de huidige als de toekomstige gepensioneerden van het nieuwe stelsel te vrezen hebben. Ze zullen de gevolgen in hun portemonnee voelen.

Ingewikkelder

Dat het nieuwe stelsel eenvoudiger en transparanter wordt, gelooft inmiddels ook niemand meer: het wordt ingewikkelder om uit te voeren, moeilijker om uit te leggen en onmogelijk om te snappen. En het voorziet evenmin in een regeling voor zware beroepen of het opbouwen van pensioen voor iedereen.

Voeg daar nog aan toe dat de spelregels voor de verdeling van inmiddels ruim 1500 miljard euro aan pensioenvermogen over miljoenen individuele pensioenpotjes pas april volgend jaar bekend worden, terwijl de Tweede Kamer nu al geacht wordt akkoord te gaan, en iedereen snapt dat het met die allergrootste belofte (‘we brengen het vertrouwen terug’) niet goed komt.

Zeker ook niet, omdat de mensen om wiens geld het gaat daar zelf niets over te zeggen krijgen. Het zogenaamde ‘individuele bezwaarrecht’ wordt immers geschrapt, terwijl wat daarvoor in de plaats komt (een ‘hoor- en adviesrecht’) boterzacht is. Daarom, politiek: bezint eer ge begint. Pas het wetsvoorstel aan. Of begin er niet aan.

Nieuwe berekeningen

De Seniorencoalitie (bestaande uit Koepel Gepensioneerden, ANBO, KBO-PCOB en NOOM) wil de volgende aanpassingen:

Maak de belofte van een koopkrachtig pensioen waar. Toon met nieuwe berekeningen aan dat naar verwachting gemiddeld sprake is van pensioenen die ten minste een gemiddelde prijsstijging van 2 procent kunnen bijhouden.

Maak helder wat de spelregels zijn bij het toerekenen vanuit de grote pot aan individuen, het ‘invaren’. En neem daarbij ook de inmiddels opgelopen indexatie-achterstanden voor gepensioneerden èn werkenden zoveel mogelijk mee.

Geef betrokkenen serieuze zeggenschap door een versterking van het advies- en hoorrecht, zodat dat ook echt wat voorstelt.

Gewaarschuwd

Deze aanpassingen zijn nodig om het vertrouwen in ons pensioenstelsel terug te brengen. En niet alleen in ons pensioenstelsel. Wat hier ook op het spel staat, is het vertrouwen in de politiek zelf. Met een niet al te best track-record als het gaat om grote stelselherzieningen, kan Den Haag zich bij deze ‘moeder van alle stelselherzieningen’ niet een nieuw drama veroorloven. Zeker niet na daar zo vaak voor gewaarschuwd te zijn.

–> Dit opiniestuk is op 11 november 2022 gepubliceerd in de Trouw

Zonder koopkracht geen steun voor nieuwe pensioenwet

In het nieuwe pensioenstelsel dreigt een koopkrachtig pensioen niet te worden gehaald. Voor de Seniorencoalitie is het onaanvaardbaar als deze centrale belofte van het pensioenakkoord wordt gebroken. Het draagvlak onder gepensioneerden wordt op die manier verkwanseld.

In een brief roept de Seniorencoalitie (bestaande uit ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM) de Tweede Kamer op om het wetsvoorstel voor een nieuw pensioenstelsel zo niet aan te nemen. Het draagvlak onder gepensioneerden is inmiddels vrijwel weg, terwijl herstel van vertrouwen toch een van de belangrijkste doelstellingen was van deze en vorige regeringen.

Taaltrucjes

Volgens de Seniorencoalitie wordt met subtiele taaltrucjes de koopkrachtbelofte afgezwakt. Het sterkste voorbeeld is dat het niet zou gaan om een koopkrachtig, maar om een koopkrachtiger pensioen. Dat is niet hoe het destijds bij het pensioenakkoord is afgesproken, want dat zou de Seniorencoalitie onmiddellijk hebben afgewezen.

Zorgvuldigheid gaat boven snelheid, vinden de seniorenorganisaties. Daarom stellen zij voor de motie-Van Dijk te verlengen zolang dat nodig is. Hierin is geregeld dat pensioenfondsen vanaf een dekkingsgraad van 105% mogen indexeren. Ondertussen kan worden gewerkt aan een betere versie van de Wet Toekomst Pensioenen (WTP), zodat (toekomstig) gepensioneerden kunnen rekenen op een koopkrachtig pensioen.

Onvoldoende gecompenseerd

Een ander punt van zorg bij de Seniorencoalitie is de zeggenschap van gepensioneerden. Het schrappen van het individueel bezwaarrecht wordt in de nieuwe wet nog onvoldoende gecompenseerd.

Verder is er te weinig aandacht voor inhaalindexatie. Gepensioneerden staan al op 20% achterstand en die achterstand loopt met de huidige inflatie alleen maar op. Binnen de huidige regels is inhaalindexatie volstrekt onmogelijk, waardoor gepensioneerden definitief naar hun geld kunnen fluiten.

De Seniorencoalitie is altijd positief kritisch geweest over de invoering van een nieuw pensioenstelsel, maar tot dusverre is er vrijwel niets gedaan met de argumenten die wij hebben aangedragen voor noodzakelijke wijzigingen in het wetsvoorstel. Ook daardoor wordt het draagvlak zienderogen kleiner.

–> Lees hier de brief van de Seniorencoalitie

Onderzoek KBO-PCOB: Meeste senioren voelen zich gelukkig

Ondanks dat we van crisis naar crisis gaan, voelen ruim zeven op de tien ouderen zich momenteel (erg) gelukkig. Dat blijkt uit het grote Zingevingsonderzoek van seniorenorganisatie KBO-PCOB. Gezondheid, het hebben van een levenspartner en het doen van (vrijwilligers)werk zijn belangrijke factoren die geluksbepalend zijn. De allerbelangrijkste factor voor senioren om zich wel of niet gelukkig te voelen, is het hebben van sociale contacten. Maar liefst 90% van de senioren met veel sociale contacten is (erg) gelukkig. Bij de mensen die aangeven maar zelden sociale contacten te hebben, is slechts een kwart (23%) gelukkig. Ingrid Rep, directeur KBO-PCOB: “Contact is dus nog belangrijker dan gezondheid voor het geluk van senioren. Waarom investeren we dan als overheid niet meer in verenigingen die voor die sociale connectie zorgen, zodat een nog grotere groep betrokken kan worden?”

Ook de groep ouderen die relatief weinig gezondheidsproblemen heeft, geeft aan (erg) gelukkig te zijn (89%). Maar op het moment dat de gezondheidsklachten het leven (ernstig) beperken is het ‘gelukkig zijn-percentage’ flink lager (53%). Er is ook een verschil te zien in gelukkig zijn tussen mensen met een partner en alleenstaanden: driekwart versus de helft. En de geluksfactor is enigszins verklaarbaar: mensen met een relatie hebben doorgaans ook meer sociale contacten.

75% doet vrijwilligerswerk

Tweederde van de gepensioneerden heeft van tevoren nagedacht over wat ze vanaf hun pensionering willen doen. Sommige deden een cursus om inzichten te krijgen, anderen lazen boeken of lieten zich goed adviseren over de financiële gevolgen van het pensioen.

Maar niet alleen financieel, ook sociaal verandert er het een en ander. Zo stopt het contact met collega’s van de een op de andere dag. Veel senioren zijn van mening dat vrijwilligerswerk dit gat kan vullen. Maar liefst driekwart (75%) doet aan vrijwilligerswerk. En senioren geven ook tips. Bijvoorbeeld dat je moet zoeken naar een bezigheid die bij je past, maar tegelijkertijd ervoor moet waken dat je te veel hooi op je vork neemt. Ingrid Rep: “Senioren zijn ontzettend belangrijk in vrijwilligersorganisaties. Ook uit ons onderzoek blijkt dat een groot deel van de senioren zich graag inzet voor een ander. En zolang geest en lijf het toelaten, moeten mensen dit zeker blijven doen.”

Kleine dingen

Dat geluk in de kleine dingen schuilt, blijkt ook uit het grote Zingevingsonderzoek. Geen luxe jachten of chique uit eten, maar erop gaan in de natuur, een mooi boek lezen of iets doen voor een ander blijken veel betekenisvoller.

Onderzoek

Aan het Zingevingsonderzoek van KBO-PCOB namen in de periode 23 augustus tot 12 september 2022 1690 gepensioneerden aan deel. Met een gemiddelde leeftijd van 77 jaar.

–> Lees ook het bijbehorende artikel dat in het Magazine van KBO-PCOB verschijnt

Laat zien dat er een koopkrachtig pensioen komt

Op 2 november wordt in de Tweede Kamer de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) plenair behandeld. Dit debat is een van de laatste fasen in de behandeling van de WTP. Samen in de Seniorencoalitie volgt KBO-PCOB de ontwikkelingen rond deze nieuwe pensioenwet op de voet. Zo ook de kernkwestie waar het allemaal om is begonnen: een koopkrachtig pensioen. In een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer merkt de Seniorencoalitie op deze belangrijke kwestie nog niet (goed) geregeld is.

De Seniorencoalitie, bestaande uit KBO-PCOB, ANBO, Koepel Gepensioneerden en NOOM, laat in de brief weten wat een koopkrachtig pensioen zou moeten betekenen, namelijk koopkrachtbehoud bij een ‘normale’ inflatie van 2% en enkele andere veronderstellingen. Tot dusver heeft de minister helaas nog niet weten aan te tonen dat hier sprake van zal zijn in de WTP. In een berekening van de minister (zie onze brief) komt weliswaar koopkrachtbehoud tot stand, maar pas met een beleggingsbeleid dat onwenselijk, zo niet onaanvaardbaar riskant is.

Voor de Seniorencoalitie maakt de WTP op deze manier feitelijk niet waar wat was beloofd: een koopkrachtig pensioen in “normale” omstandigheden. Het is voor ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM, dan ook onbegrijpelijk dat het parlement deze wet zou aannemen als die niet aan deze centrale doelstelling voldoet.

–> Lees hier de brief, ook met alle andere kritische kanttekening van de Seniorencoalitie

Tijd voor meer openbare toiletten

Met hoge nood op zoek naar een openbaar toilet. In heel wat gemeenten is het dan lang zoeken. In Nederland zijn er ongeveer 500 openbare wc’s die dag en nacht bereikbaar zijn, waarvan een aanzienlijk deel urinoirs voor mannen is. Dat is veel te weinig, vindt Ingrid Rep, directeur van seniorenorganisatie KBO-PCOB: “Als er al een openbaar toilet aanwezig is, dan is het ook nog maar de vraag of deze toegankelijk is. Sommige zijn na sluitingstijd van een winkel niet meer bereikbaar. Maar er zijn ook gevallen bekend dat een medewerker van locatie, waar de wc zich bevindt, moeilijk doet. Het wordt tijd voor een wc-vriendelijk beleid. Maak van je winkel een (hoge)noodzaak. Dat is pas klantvriendelijk!”

Het wordt tijd voor meer openbare toiletten. Zo kan Nederland een voorbeeld nemen aan het buitenland. Zo zijn er in Parijs alleen al 750 openbare toiletten. Ook in landen als Spanje en Portugal hebben de meeste supermarkten toiletten voor de ingang. Ingrid Rep: “In Nederland lijken we te denken: Als je naar de wc moet, dan ga je maar naar huis. Die denkrichting moet nu maar eens stoppen.”

Nare ervaring

De 90-jarige Salvatore is tegen wil en dank ervaringsdeskundige. In de plaatselijke super mocht hij geen gebruik van het (openbare) toilet. Met als gevolg, de rit naar huis was net iets te lang, een natte broek. Boos, teleurgesteld en vol schaamte deed hij zijn verhaal in het Magazine van KBO-PCOB, in de hoop dat er iets mee gedaan wordt. Ingrid Rep: ”Deze pijnlijke en nare gebeurtenis had niet hoeven plaatsvinden. Voor Salvatore, en al die andere mensen die voor een dichte wc-deur komen te staan, vraagt KBO-PCOB het volgende: laat het een vanzelfsprekendheid zijn dat winkels, supermarkten en cafés hun toilet openstellen. Dit gaat niet alleen over senioren, maar ook over kinderen, zwangere vrouwen, mensen met darmaandoeningen, of iemand die gewoon heel erg nodig moet. Laten bedrijven zich meer bewust zijn van  hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.”

Toiletalliantie

KBO-PCOB zet zich al langere tijd in voor meer openbare toiletten. In de Toiletalliantie, een samenwerking met onder meer de Maag Lever Darm Stichting, wordt op dit moment de campagne ‘Iedere WC telt’ gevoerd. Volgens cijfers van de Toiletalliantie zijn er in Nederland zo’n 3,5 miljoen mensen met darm- of blaasproblemen. Dat is één op de vijf Nederlanders.

Manifest voor een Seniorvriendelijke Provincie

Samen met het netwerk Belangenbehartiging hebben we een Manifest voor een Seniorvriendelijke Provincie opgesteld.

Het manifest is opgesteld met het oog op de Provinciale Verkiezingen in maart 2023. Aan de hand van vier urgente thema’s biedt het concrete aanknopingspunten voor een seniorvriendelijk beleid en laat het zien dat en hoe een gezonde en leefbare provincie voor senioren mogelijk is. Lees hier het Manifest Seniorvriendelijke provincie.

Hoe pak je het aan?

• Bepaal op basis van invloed en belang de strategie; hoeveel tijd steek je in welke partij?
• Benader de programmacommissie met het manifest. De mailadressen vind je op de site van de politieke partij.
• Ga ook in gesprek statenleden die je kent; op die manier kun je via hem of haar invloed uitoefenen. Kondig eventueel aan dat je vóór de verkiezingen voor jouw achterban de verkiezingsprogramma’s zal beoordelen (en: waar je in de beoordeling op zal letten).
• Spreek je in het gesprek uit: waarvoor moet de partij zich volgens jou hard maken? En voor wie? Waarom precies? Je hebt immers een doel! Deel het, dan weet je wat je aan elkaar hebt.
• Stel je in het gesprek dienstbaar op en voorkom vooral dat je opdringerig overkomt.

Gebruik acceptgirokaart stopt per 1 juni 2023

Graag willen wij u alvast informeren over het verdwijnen van de acceptgirokaart als betaalmiddel. 

Doordat het betalingsverkeer voor het overgrote digitaal wordt gedaan, heeft de verwerker Currence besloten de kaart met ingang van 1 juni 2023 af te schaffen. Dit betekent dat u voor het betalen van bijvoorbeeld uw contributie voor het lidmaatschap, vanaf die datum dit niet meer met een acceptgirokaart kunt doen.
Uiteraard zijn er alternatieven zoals automatische incasso, overmaken via internetbankieren of betaling via een overschrijvingsformulier van de bank. 

Wij zullen ook kijken of er wellicht nog andere mogelijkheden zijn of komen als alternatief voor de acceptgirokaart. 

 Wij houden u op de hoogte. 

Benut uitstel om helderheid te geven

Minister Schouten moet de komende tijd benutten om duidelijkheid te geven aan miljoenen gepensioneerden, nu de behandeling van de pensioenwet is vertraagd. De seniorenorganisaties ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM hebben steeds gepleit voor zorgvuldigheid boven snelheid.

De Tweede Kamer heeft de afgelopen tijd enkele keren gesproken over het wetsvoorstel voor een nieuw pensioenstelsel. Wat in de debatten vooral naar voren kwam, is dat er nog veel vragen zijn over wat het nieuwe stelsel betekent voor gepensioneerden én werkenden.

Voor de ouderenorganisaties, die de krachten hebben gebundeld in de Seniorencoalitie, is het van het grootste belang dat het kabinet tegemoetkomt aan de belofte voor een koopkrachtiger pensioen.

Daarnaast vindt de Seniorencoalitie dat de regels voor inhaalindexatie zo snel mogelijk van tafel moeten. Pensioenfondsen moeten zelf de vrijheid krijgen om te bekijken hoe ze de komende jaren de grote achterstanden in de pensioenen kunnen beperken. Ook is de zeggenschap van gepensioneerden nog onvoldoende geregeld.

Dit jaar gelden soepeler indexatieregels, maar Schouten wil die regeling vanaf 1 januari in de ijskast zetten, ook al ligt er dan nog geen nieuwe pensioenwet. De Seniorencoalitie dringt aan op verlenging van de soepeler regels, totdat de nieuwe pensioenwet van kracht wordt.

Het is nu aan de minister om met heldere antwoorden te komen. Ze moet werken aan het herstel van vertrouwen in het nieuwe stelsel en de overgang daarnaartoe. Alleen zo kan ze zorgen voor voldoende draagvlak.

Land van de Zestigers

Op Buitenplaats Doornburgh werd 29 september jl. het evenement ‘land van de zestiger’ georganiseerd. Waar we met 100 mensen tussen de 60 en de 70 een mooie middag beleefden. Anita Witzier ging met Liesbeth Woertman in gesprek over ouder worden. Op een laagdrempelige en humorvolle manier werden kwesties besproken waar zestigers mee te maken krijgen en zaken die hen bezighoudt.

Daarna was het tijd voor hetgeen waar het feitelijk om ging.  Wat houdt jonge senioren bezig? De thema´s Relatie, Tijd, Dichtbij en Natuur werden verder uitgediept in tafelgesprekken. De bevindingen werden bijgehouden en hiermee gaan we kijken hoe het mogelijk is om de zestiger duurzaam te blijven boeien en te betrekken bij onze vereniging.

Wordt vervolgd!